Namaza Hazırlık Şartları

 

1.Abdest, Boy Abdesti (Gusül) ve Teyemmüm

 

   Yüce dinimiz temizliği bazı ibadetlerin ön şartı saymıştır. Namaz kılabilmek için de temiz olmak gerekir. Bunun için dinimiz, öncelikle namaz kılacak kişinin abdestli olmasını, duruma göre de boy abdesti veya teyemmüm almasını şart koşmuştur. Abdest; namaz kılmak, Kâbe’yi tavaf etmek gibi birtakım ibadetleri yerine getirebilmek için bazı organları yıkamak, bazı organları da mesh etmek suretiyle yapılan bir temizliktir ve aynı zamanda bir ibadettir. Kur’an-ı Kerim’de, namaz kılmak için abdestli olunması gerektiği açık bir şekilde belirtilmektedir. Mâide suresinde yer alan bir ayette bu konuda Rabb’imiz (c.c) şöyle buyurmaktadır: “Ey iman edenler! Namaz kılmaya kalktığınız zaman yüzlerinizi, dirseklerinize kadar ellerinizi yıkayın; başlarınızı mesh edip topuklara kadar ayaklarınızı da (yıkayın)…”  Peygamber Efendimiz (s.a.v) de bir hadisinde, “Namazın anahtarı temizliktir.”  buyurarak namazdan önce gerekli temizliğin yapılmasının şart olduğunu belirtmiştir.

   Başka bir hadisinde de “Allah, sizden birinizin, tekrar abdest alana kadar bozulmuş abdest ile kıldığı namazı kabul etmez.” buyurmuştur. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

   Peygamber Efendimiz

(s.a.v), abdestin nasıl

alınacağını bizlere hem

anlatmış hem de uygulamalı

olarak öğretmiştir. Allah

Resulü’nün (s.a.v.) öğrettiği

şekilde abdest şöyle alınır:

Önce “Niyet ettim Allah rızası

için abdest almaya.” denilerek

niyet edilir. Eûzü besmele

çekilir ve eller bileklere kadar

üç kere yıkanır. Bu sırada

parmak aralarını ovalamaya 

dikkat edilir. Parmakta yüzük

varsa altına su değmesi için

yüzük oynatılır. Bundan sonra

üç kere sağ avuca su alınarak

ağza su verilir. Her seferinde

ağız çalkalanır. Ardından yine

sağ avuca su alınarak burna

üç kere su verilir ve burun

güzelce temizlenir. Sonra

yüzün tamamı üç kere yıkanır.

Önce sağ, sonra da sol kol

dirseklerle beraber yıkanır.

Bunun ardından eller

ıslatılarak sağ elin içiyle baş mesh edilir yani sıvazlanır. Şehadet parmakları veya serçe parmaklarla kulakların içi, baş parmaklarla da dışı mesh edilir. Sonra iki elin dış kısmı ile de boyun mesh edilir. En sonunda da önce sağ, sonra sol ayak topuklarla birlikte yıkanır. Böylece abdest tamamlanmış olur. 

Bazı durumlar, abdestin bozulmasına sebep olur. Bunların başlıcalarını şöyle sıralayabiliriz:

​

• Küçük veya büyük tuvalet ihtiyacını gidermek

• Yellenmek

• Vücuttan kan veya irin çıkması

• Uyumak

• Bayılmak

• Namazda iken başkalarının işiteceği kadar gülmek

• Ağız dolusu kusmak

​

   İslamiyette emredilen bir diğer temizlik çeşidi boy abdestidir. Boy abdesti; cünüplük, hayız, nifas gibi manevi kirlilikten kurtulmak için niyet ederek ağız ve burun da dâhil olmak üzere hiç kuru yer kalmadan bütün vücudu yıkamak suretiyle yapılan temizliktir. Boy abdestine gusül de denilmektedir. Yüce kitabımız Kur’an-ı Kerim’de, gerekli durumlarda boy abdesti alınmasının gerekliliğine dikkat çekilmektedir. Bu konuyla ilgili bir ayette Rabb’imiz (c.c.) şöyle buyurmaktadır: “…Eğer cünüp oldunuz ise boy abdesti alın...”

​

Boy abdestinin üç farzı vardır:

• Ağzı suyla iyice çalkalayıp temizlemek

• Burnu suyla güzelce temizlemek

• Bütün vücudu yıkamak

 

   Farz ve sünnetlerine uygun bir gusül şöyle yapılır: Önce eûzü besmele çekilerek “Niyet ettim Allah rızası için boy abdesti almaya.” denir. Eller yıkanıp avret yerleri temizlenir. Sonra namaz abdesti gibi abdest alınır. Önce baştan, sonra sağ ve sonra da sol omuzdan üçer kez su dökülerek vücut temizlenir. Bu esnada suyun bedenin her tarafına ulaşması için vücut ovalanır. Özellikle sakal diplerine, bıyık ve kaş altlarına, göbek içine, kulakların iç kısmına suyun ulaşmasına özen gösterilir. Parmaklarda yüzük varsa onun altına da suyun ulaşmasına dikkat edilir. Banyodan çıkarken en son ayakların yıkanmasına da önem verilir.(4) Gusletmesi gereken kimse boy abdesti almadan namaz kılamaz, Kâbe’yi tavaf edemez.

   “Her Müslümanın haftada bir defa başını ve vücudunu yıkaması onun üzerinde bir haktır.” (Buhârî, Cum’a, 12; Müslim, Cum’a, 9.)

   İslam’daki temizlik çeşitlerinden biri de teyemmümdür. Teyemmüm; suyun bulunmadığı veya bulunsa bile kullanılmasının mümkün olmadığı durumlarda, kişinin niyet ederek abdest veya gusül abdesti yerine geçmesi için yaptığı manevi temizliktir.

   Teyemmüm, dinimizin Müslümanlara sağladığı kolaylıklardan biridir. Kur’an-ı Kerim’de yer alan bir ayette şöyle buyrulmaktadır: “…Su bulamamışsanız temiz toprakla teyemmüm edin de yüzünüzü ve (dirseklere kadar) ellerinizi onunla mesh edin. Allah size herhangi bir güçlük çıkarmak istemez; fakat sizi tertemiz kılmak ve size (ihsan ettiği) nimetini tamamlamak ister; umulur ki şükredersiniz.” Teyemmüm, toprak ya da kum, çakıl, taş, kil gibi toprak cinsinden bir şeyle yapılır. Su bulunamaz ya da hastalık, soğuk gibi sebeplerle suyun kullanılması mümkün olmazsa bu durumda teyemmüm yapılır.

​

   Teyemmümün farzı ikidir:

   Niyet etmek

   Elleri toprağa sürüp yüzü ve kolları mesh etmek

​

   Teyemmüm yapacak kişi kollarını sıvar. Ne için teyemmüm yapılacaksa ona göre teyemmüme niyet edilir. Eller toprağa sürülür. Bu sırada eller önce ileriye sürülüp sonra geri çekilir. Sonra yan yana getirilerek ve birbirine hafifçe vurularak silkelenir. Ellerin içi ile yüz mesh edilir. Bundan sonra eller tekrar toprağa sürülür ve silkelenir. Sol elin içi ile sağ kol, sağ elin içi ile de sol kol mesh edilerek teyemmüm tamamlanır.Su bulunursa teyemmüm bozulur. Ayrıca abdesti bozan her şey, teyemmümün de bozulmasına sebep olur.